Με αυτή τη φράση τελειώνει το άρθρο του Art Attack και την προσυπογράφω και με τα δυο χέρια. Σήμερα που δηλώνω χαζή. Αύριο δεν ξέρω αν θα το επαναλάβω, εξηγημένα.
Σε μια έκθεση ζωγραφικής π.χ. όλοι ζητάνε να μάθουν διάφορα από το ζωγράφο, όπως π.χ. πόσο χρόνο του πήρε να ζωγραφίσει ένα έργο, πώς το κοστολογεί, τι σκεφτότανε όταν το δημιουργούσε, κλπ κλπ. Ευτύχησα να έχω έναν αληθινό Δάσκαλο στη ζωγραφική, τον αείμνηστο Χρήστο Λεφάκη, που δυστυχώς έφυγε νεότατος από τη ζωή. Τον φάγανε τα μεταλλικά χρώματα που χρησιμοποιούσε -είπαν.
Ο Δάσκαλός μου λοιπόν, σε μια κατ 'ιδίαν συνομιλία, μου είχε πει "μάθε τους κανόνες και μετά κατάργησέ τους, αλλά πρώτα να τους μάθεις καλά". Αντιδρούσα τότε και πειραματιζόμουν και η συζήτησή μας είχε περιστραφεί γύρω από την... ανυποταξία μου. Εμαθα λοιπόν τους κανόνες και τους χρησιμοποίησα για πάνω απο 35 χρόνια. Με συνέπεια. Αυτό όμως που έβγαινε από τα χέρια μου δεν με ικανοποιούσε και το κατέστρεφα. Ελάχιστα έργα υπάρχουν για να θυμίζουν ότι, πράγματι, γνώριζα και εφάρμοζα τους κανόνες.
Κάποια στιγμή, πριν από 6 χρόνια, σε μια συνειδησιακή κρίση, αποφάσισα όχι μόνο να ξεχάσω τους κανόνες αλλά να τους ανατρέψω εντελώς. Επαψα να προσπαθώ να μεταδώσω το συναίσθημά μου στα έργα και άρχισα την προσπάθεια να αποτυπώσω πάνω στο καμβά το ίδιο το συναίσθημα. Να βλέπει ο θεατής και να του προκαλεί "κάτι" το χρώμα και το στήσιμο ή το άτσαλο του στησίματος. Να εκστασιάζεται από την ισορροπία ή να εκνευρίζεται από το ακατάστατο. Να αγγίζει κάτι απαλό ή να τραβάει το χέρι του από το τσίμπημα του ανάγλυφου. Κάτι να νοιώθει τελοσπάντων!
Αυτό, φυσικά, είναι δύσκολο να εξηγηθεί, ή μάλλον είναι ακατόρθωτο να γίνει αντιληπτό από κάποιον που δηλώνει "εγώ δεν ξέρω από ζωγραφική και θέλω να μου πείτε τι παριστάνει..." κλπ κλπ. Τι να εξηγήσω; Λέω λοιπόν απλά να δει καλά και να νοιώσει. Αν νοιώσει, έχει καλώς. Και αν δεν νοιώσει, πάλι καλώς έχει.
Στο κάτω κάτω για ζωγραφική πρόκειται και όχι για "αντικειμενική" φωτογραφία. Αν υπήρχαν φωτογραφικές μηχανές στην εποχή του, είμαι σίγουρη ότι ο Λεονάρντο θα φωτογράφιζε τη Μόνα Λίζα του. Οπωσδήποτε και ο Ρέμπραντ το μάθημα Ανατομίας. Και αν οι φωτογραφίες είχαν κάνει τότε τον κύκλο τους ήδη με τις "αντικειμενικές" απεικονίσεις, σίγουρα οι μεγάλοι ζωγράφοι της Αναγέννησης θα έπαιζαν με αυτές όπως κάνει σήμερα ο Αρτατάκης!
Σε μια έκθεση ζωγραφικής π.χ. όλοι ζητάνε να μάθουν διάφορα από το ζωγράφο, όπως π.χ. πόσο χρόνο του πήρε να ζωγραφίσει ένα έργο, πώς το κοστολογεί, τι σκεφτότανε όταν το δημιουργούσε, κλπ κλπ. Ευτύχησα να έχω έναν αληθινό Δάσκαλο στη ζωγραφική, τον αείμνηστο Χρήστο Λεφάκη, που δυστυχώς έφυγε νεότατος από τη ζωή. Τον φάγανε τα μεταλλικά χρώματα που χρησιμοποιούσε -είπαν.
Ο Δάσκαλός μου λοιπόν, σε μια κατ 'ιδίαν συνομιλία, μου είχε πει "μάθε τους κανόνες και μετά κατάργησέ τους, αλλά πρώτα να τους μάθεις καλά". Αντιδρούσα τότε και πειραματιζόμουν και η συζήτησή μας είχε περιστραφεί γύρω από την... ανυποταξία μου. Εμαθα λοιπόν τους κανόνες και τους χρησιμοποίησα για πάνω απο 35 χρόνια. Με συνέπεια. Αυτό όμως που έβγαινε από τα χέρια μου δεν με ικανοποιούσε και το κατέστρεφα. Ελάχιστα έργα υπάρχουν για να θυμίζουν ότι, πράγματι, γνώριζα και εφάρμοζα τους κανόνες.
Κάποια στιγμή, πριν από 6 χρόνια, σε μια συνειδησιακή κρίση, αποφάσισα όχι μόνο να ξεχάσω τους κανόνες αλλά να τους ανατρέψω εντελώς. Επαψα να προσπαθώ να μεταδώσω το συναίσθημά μου στα έργα και άρχισα την προσπάθεια να αποτυπώσω πάνω στο καμβά το ίδιο το συναίσθημα. Να βλέπει ο θεατής και να του προκαλεί "κάτι" το χρώμα και το στήσιμο ή το άτσαλο του στησίματος. Να εκστασιάζεται από την ισορροπία ή να εκνευρίζεται από το ακατάστατο. Να αγγίζει κάτι απαλό ή να τραβάει το χέρι του από το τσίμπημα του ανάγλυφου. Κάτι να νοιώθει τελοσπάντων!
Αυτό, φυσικά, είναι δύσκολο να εξηγηθεί, ή μάλλον είναι ακατόρθωτο να γίνει αντιληπτό από κάποιον που δηλώνει "εγώ δεν ξέρω από ζωγραφική και θέλω να μου πείτε τι παριστάνει..." κλπ κλπ. Τι να εξηγήσω; Λέω λοιπόν απλά να δει καλά και να νοιώσει. Αν νοιώσει, έχει καλώς. Και αν δεν νοιώσει, πάλι καλώς έχει.
Στο κάτω κάτω για ζωγραφική πρόκειται και όχι για "αντικειμενική" φωτογραφία. Αν υπήρχαν φωτογραφικές μηχανές στην εποχή του, είμαι σίγουρη ότι ο Λεονάρντο θα φωτογράφιζε τη Μόνα Λίζα του. Οπωσδήποτε και ο Ρέμπραντ το μάθημα Ανατομίας. Και αν οι φωτογραφίες είχαν κάνει τότε τον κύκλο τους ήδη με τις "αντικειμενικές" απεικονίσεις, σίγουρα οι μεγάλοι ζωγράφοι της Αναγέννησης θα έπαιζαν με αυτές όπως κάνει σήμερα ο Αρτατάκης!
4 σχόλια:
Μου θύμισες τον Πικάσσο --έλεγε πως, σε κάθε έκθεση περίμενε να έρθουν οι τεχνοκριτικοί να του πουν τι έφτιαξε.
Κι αυτό ειπωμένο...
Μα τίποτα δεν έμεινε να πούμε κι εμείς..???
:-)
Μεταφέρω εδώ το σχόλιό μου στον Art Attack:
Το έργο τέχνης το αντιλαμβανόμαστε ΜΕ το συναίσθημα. Η συναισθηματική νοημοσύνη μας δλδ και όχι η λογική μπορεί να "κατανοήσει", να αισθανθεί το έργο τέχνης, όποιο κι αν είναι αυτό. Προτείνω το βιβλίο του David Goleman "Συναισθηματική Νοημοσύνη" απο τις εκδόσεις ΚΑΤΟΠΤΡΟ, ώστε να καταλάβουμε ΤΙ δεν έχουμε καλλιεργήσει αρκετά μέσα στον εγκέφαλό μας, ΤΙ μας εμποδίζουν να αναπτύξουμε.. η κοινωνία, η εκπαίδευση, οι συνθήκες, οι γονείς (συχνότατα), κλπ κλπ.. Ο κόσμος που σέβεται τη λογική και μόνο έχει καταχωνιάσει τη συναισθηματική νοημοσύνη μας στα τάρταρα.
Γενική παραίνεση: Οταν βλέπετε/διαβάζετε/ακούτε/κλπ ένα έργο, αφεθείτε... αφήστε το νου να το εισπράξει.. και τολμείστε να πείτε (στον εαυτό σας αλλά και απέξω) το απλό Μ' ΑΡΕΣΕΙ ή ΔΕ Μ' ΑΡΕΣΕΙ.
Οι εξηγήσεις που δίνουν (κατασκευάζουν) οι διάφοροι κριτικοί, είναι η μετάφραση για όσους αντιλαμβάνονται τα πράγματα ΜΟΝΑΧΑ με τη λογική.. εξ ού και η εμπορευματοποίηση της τέχνης... Αν μάθουμε να τολμάμε, να διατυπώνουμε τη γνώμη μας ελεύθερα, αν λαβαίνουμε ή αποκρούουμε τα μηνύματα προς το συναίσθημά μας (μέσω των αισθήσεων, ε) δεν θα χρειαζόμαστε μεταφραστές!!!
ροδιά, ακριβώς έτσι το βλέπω κι εγώ που δεν ξέρω από αυτά. ένα έργο μπορεί να με χαιδεύει με την αρμονία του, να με εξιτάρει με τις αντιθέσεις του, να μου δίνει ελπίδα, να μου είναι αδιάφορο ή να το αντιπαθήσω γιατί θα το βρω αδιάκριτο, να με εκνευρίζει με την ξιπασιά του ή να με ανακατεύει με την αηδία του.
και μπορεί την μια μέρα να με βάλει σε σκέψεις για κανα μισάωρο και την επόμενη να πω "τώρα αυτή η μαλακία θέλει κάτι να πει;"
Δημοσίευση σχολίου